Yaz Aylarında Dizleri Bekleyen 3 Önemli Tehlikeye Dikkat!

Yaz aylarında artan fiziksel aktiviteler, diz eklemini etkileyen ciddi yaralanmalara davetiye çıkarabiliyor. Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Nezih Ziroğlu, menisküs yırtıkları, ön çapraz bağ kopmaları ve diz kapağı çıkıklarının, sadece profesyonel sporcularda değil, tatil sırasında aktif hareket eden bireylerde de yaygın olarak görüldüğünü belirtiyor. Doç. Dr. Ziroğlu, dizlerde ani gelişen ağrı, şişlik, takılma veya boşalma hissi gibi belirtilerin ciddiye alınması ve gecikmeden ortopedi uzmanı tarafından değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı.

Dizleri Bekleyen 3 Önemli Tehlike: Menisküs, Ön Çapraz Bağ ve Diz Kapağı Çıkığı

1. Menisküs Yırtığı:

Dizin iç yapısında yer alan ve yük taşıyan darbe emici kıkırdaksı yapılar olan menisküsler, genellikle ani dönme hareketleri, çömelme sırasında zorlanma veya dengesiz düşmelerle yırtılır. Yırtık menisküs; dizde takılma, kilitlenme, ağrı ve ödemle kendini gösterebilir. Yaz aylarında hazırlıksız başlanan sporlar, ısınmadan yapılan egzersizler, plajda çıplak ayakla voleybol oynarken ani sıçrama ve yön değişikliği içeren hareketler menisküs yırtığını tetikleyebilir.

Tedavisi: Hafif yırtıklarda fizik tedavi ve istirahat yeterli olurken, ciddi yırtıklarda artroskopik (kapalı) cerrahi tercih edilir.

2. Ön Çapraz Bağ Kopması:

Dizin stabilitesini sağlayan temel yapılardan biri olan ön çapraz bağ, ani duruşlar, yön değişimleri veya travmalar sonucu kopabilir. Kopma sonrasında dizde boşalma hissi, güven kaybı ve tekrarlayan burkulmalar yaşanır. Yaz aylarında basketbol, futbol, plaj sporları ve doğa yürüyüşü sırasında yapılan ani hareketler, kontrolsüz zıplama ve inişler, ön çapraz bağ yaralanmalarına neden olabilir. Dönme hareketi sonrasında "pat" sesi eşliğinde şiddetli ağrı, hızla gelişen ödem ve güvensizlik hissi en tipik bulgulardır.

Tedavisi: Aktif bireylerde genellikle artroskopik yöntemle bağ rekonstrüksiyonu uygulanır.

3. Diz Kapağı Çıkığı (Patella Çıkığı):

Tıbbi dilde patella olarak adlandırılan diz kapağının yuvasından kayarak dışa doğru çıkmasıdır. Genellikle travma sonrasında veya eklem yapısına ve kas zayıflığına bağlı oluşur. Şiddetli ağrı, hareket kısıtlılığı ve dizin görünümünde bozulmayla kendini gösterir. Yaz aylarında yüksekten atlama, dengesiz zeminlerde yapılan hareketler, düşmeler ve kas yetersizlikleri patella çıkığını tetikleyebilir.

Tedavisi: İlk çıkıklarda dizlik, istirahat ve fizik tedavi uygulanabilir. Ancak tekrarlayan çıkıklarda, diz kapağını uyluk kemiğine bağlayan bağın onarımını içeren MPFL (Medial Patellofemoral Ligament) rekonstrüksiyonu gibi cerrahi stabilizasyon gündeme gelir.

Diz Yaralanmalarını Önlemek İçin 6 Önemli Kural

Doç. Dr. Nezih Ziroğlu, diz sağlığını korumak ve yaralanmaları önlemek için şu 6 kritik kuralı sıralıyor:

1. Isınma Egzersizleri: Spor öncesinde, kaslarınızı ısıtacak şekilde esneme ve ısınma egzersizleri yapın.

2. Kas Gücünü Artırın: Düzenli egzersiz yaparak kas gücünüzü artırın.

3. Kilo Kontrolü: Aşırı kilonuz varsa diz ekleminizi korumak adına kilo kontrolü sağlayın.

4. Doğru Ayakkabı Seçimi: Düzgün tabanlı ve yapacağınız sporun türüne uygun ayakkabılar tercih edin.

5. Zemin Farkındalığı: Zeminin özelliklerine göre hareket edin; kaygan ve eğimli alanlarda ani manevralardan kaçının.

6. Belirti Takibi: Herhangi bir ağrı, takılma, boşalma hissi veya şişlik oluşmuşsa spora ara verip, ortopedi uzmanına başvurun.

Erken tanı ve tedavinin bireylerin hem yaşam kalitelerinin hem de aktivite düzeylerinin korunmasında son derece önemli olduğunu belirten Doç. Dr. Ziroğlu, tedavi edilmeyen diz yaralanmalarının kronikleşmeye meyilli olduğunu ve uzun vadede kireçlenmeye yol açabileceğini hatırlattı. Cerrahi girişim gerektiren durumların günümüzde artroskopik (kapalı) yöntemlerle başarıyla yapıldığını da sözlerine ekledi.